Święto Niepodległości
„Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sami sobą rządzili. (…) Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało. (…) „Jędrzej Moraczewski
Najcenniejszą rzeczą dla narodu jest wolne, suwerenne i niepodległe państwo. Naród polski przez 123 lata pozbawiony był swojej państwowości. Pokolenia naszych przodków krwawiły się w powstaniach narodowych, nadzieje niepodległościowe wiązaliśmy z osobą Napoleona, świadectwo przywiązania do ojczyzny dali powstańcy lat 1830, 1846 i 1848, a rewolucja lat 1905-1907 była rewolucją społeczną i powstaniem narodowym zarazem. Pamięć o niepodległym państwie zachowała się nie tylko dzięki powstańczym zrywom, ale także dzięki pielęgnowaniu tradycji w rodzinach, dzięki twórcom literatury polskiej czasów zaborów, dzięki tym, którzy krzewili polską tożsamość narodową wśród młodego pokolenia, świadomi faktu, że jest to fundament przetrwania.
Adam Mickiewicz kazał się Polakom „modlić o wojnę powszechną ludów, ponieważ tylko ona może przynieść narodowi niepodległość” . Dopiero pierwsza wojna światowa stworzyła korzystną międzynarodową koniunkturę do odrodzenia niepodległej Polski. Polscy działacze zdawali sobie sprawę, iż nadchodzący konflikt wpłynie na losy narodu . Stało się jasne, że Polacy nie mogą być tylko biernymi widzami wojny, że muszą wziąć w niej udział. Wojna, która stała się rzeczywistością w 1914 roku, często stawiała Polaków po przeciwnych stronach frontu . Ta przeraźliwa prawda o perspektywie bratobójczych walk gnębiła Polaków od początku utraty niepodległości do ostatniego roku niewoli. Dramat tej sytuacji przedstawił poeta Edward Słoński w wierszu „Ta, co nie zginęła” pisząc:
Rozdzielił nas , mój bracie,
zły los i trzyma straż
w dwóch wrogich sobie szańcach
patrzymy śmierci w twarz
W okopach pełnych jęku,
wsłuchani w armat huk,
stoimy na wprost siebie
ja – wróg twój, ty – wróg mój
Lata niewoli ukształtowały odmienną w poszczególnych zaborach sytuację ludności polskiej a w konsekwencji odmienne sposoby walki o niepodległość.
Po latach powstań, spisków i walki z rusyfikacją wielu Polakom wydawało się oczywiste, że ich największym wrogiem jest carat. Fiaskiem zakończyła się jednak podjęta przez Józefa Piłsudskiego próba wywołania antyrosyjskiego powstania w Królestwie Polskim. Po niepowodzeniu akcji powstańczej politykom galicyjskim udało się przekonać władze austriackie, aby nie likwidowały formacji strzeleckich, lecz utworzyły na ich podstawie Legiony Polskie, które u boku armii austriackiej walczyły przeciw Rosji.
W 1915 roku, gdy państwa centralne wyparły Rosjan z Królestwa Polskiego, przedłużająca się wojna sprawiła, że Niemcy i Austro-Węgry zaczęły rekrutować nowych żołnierzy. Było wśród nich wielu Polaków. Generał niemiecki Erich von Ludendorff miał wówczas powiedzieć: „Polak jest dobrym żołnierzem. Stwórzmy księstwo polskie […] następnie postawmy na nogi armię polską. Realizacja tej koncepcji może nie być dla nas zbyt wygodna z punktu widzenia politycznego, lecz wszelkie rozważania muszą zejść na drugi plan, skoro idzie o nasze zwycięstwo”.
Kwestia ewentualnego utworzenia państwa polskiego omawiana była na konferencji w Pszczynie w dniu 18 października 1916 roku z udziałem przedstawicieli dwóch sprzymierzonych mocarstw centralnych. W efekcie konferencji sporządzono akt, który ogłoszony został w Warszawie w dniu 5 listopada 1916 roku w imieniu cesarzy Niemiec i Austro – Węgier jako tzw. Akt 5 listopada, w którym, w nieokreślonej przyszłości, obiecano budowę nowego państwa polskiego. Wysuwano również mgliste plany kandydata na przyszłego króla Polski w osobie księcia Jana Henryka XV von Pless , doszukując się u niego piastowskich korzeni.
Mężnie i z wielką chlubą walczyli obok nas bracia Wasi z Legionów Polskich; wstępujcie w ich ślady w nowo powstać mających oddziałach wojskowych, które w przyszłości, złączone z Legionami, utworzą Wojsko Polskie. Zgromadźcie Waszych do broni zdolnych mężów za przykładem walecznych Legionów Polskich i połóżcie we wspólnej na razie pracy z niemiecką i sprzymierzoną z nią austryacko-węgierską Armią podwaliny pod Armię Polską, w której pełne chwały tradycje Waszych dziejów wojennych odżyją na nowo w wierności i męstwie Waszych żołnierzy… czytamy w odezwie
W pierwszej połowie 1917 r. utworzono Polską Siłę Zbrojną mającą stać się zalążkiem oddziałów wojskowych Królestwa Polskiego. Naczelne dowództwo nad PSZ objął gen. von Beseler. Początkowo formacja ta powstała przy wsparciu polskim (Józef Piłsudski, Władysław Sikorski)
10 kwietnia 1917 r. w jej skład włączono Legiony Polskie. W sierpniu 1917 r. żołnierze I i III Brygady Legionów odmówili złożenia przysięgi na wierność cesarzom: niemieckiemu i austriackiemu. Skutkowało to rozwiązaniem obydwu jednostek, internowaniem bądź wcieleniem do armii austriackiej ich żołnierzy oraz aresztowaniem Józefa Piłsudskiego i osadzeniem go w twierdzy w Magdeburgu. Kryzys przysięgowy nie złamał żołnierskiej woli, lecz przyczynił się do hartowania patriotycznego ducha, zwarcia szeregów i umocnienia w przekonaniu, że jedyną stroną, której winni są lojalność i wierność jest przyszła, suwerenna Polska.
Rok 1918 przyniósł narodowi polskiemu upragnioną wolność i wskrzeszenie suwerennej państwowości. Odrodzenie niepodległego państwa polskiego, to w historii naszego narodu jeden z najbardziej znaczących momentów. Po 123 latach niewoli przerwany został nienormalny stan, w którym naród o znaczących tradycjach politycznych, bogatej historii, bogatym dorobku kulturowym rozwijał się poza ramami własnej państwowości, pod obcymi zaborczymi rządami. W listopadzie 1918 roku spełniły się się marzenia i najszlachetniejsze dążenia pokoleń Polaków przekazywane z ojca na syna, za które bardzo często płacono daniną krwi i łez.
https://niepodlegla.gov.pl/o-niepodleglej/flaga-godlo-hymn-jak-dbac-o-symbole-narodowe-bezplatne-plansze-do-pobrania/
https://niepodlegla.gov.pl/o-niepodleglej/tak-powstawala-niepodlegla-bezplatna-wystawa-do-pobrania/
Święto Niepodległości
Narodowe Święto Niepodległości zostało ustanowione 23 kwietnia 1937 roku. W listopadowe dni 1918 roku nastrój entuzjazmu i wzruszenia ogarnął cały kraj. Jędrzej Moraczewski opisał te wydarzenia: „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sami sobą rządzili. (…) Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało.”
Dla przypomnienia tych ważnych historycznych chwil zapoznajcie się z animacją „Gra o Niepodległość”: https://www.youtube.com/watch?v=M55hKTnUbKk&t=188s oraz „Gawędą o miłości do ziemi ojczystej”: https://www.youtube.com/watch?v=4kNx5tziOAA
Oto propozycje jak bezpiecznie w tym roku uczcić Święto Niepodległości:
• Weź udział w akcji „Niepodległa do hymnu”. Odśpiewaj hymn 11 listopada o godzinie 12.00. Więcej szczegółów: www.niepodlegla.gov.pl
• Wywieś flagę państwową na znak jedności i solidarności.
• Wirtualny pokój zagadek: Droga ku wolności: https://view.genial.ly/5f8def1e7d6b5f0d0f18062d/game-escape-room-11-listopada-mslusarczyk?fbclid=IwAR2EuBScv5yq20taD32AK0vEUn6Wulvaz1H_EiyHFgxUGnvLzAXKqH7cm2o
• Zobacz film historyczny, wysłuchaj audycji radiowej, usiądź z bliskimi – dowiedz się czegoś więcej o przeszłości Twojej rodziny.
• Skontaktuj się z bliskimi. Napisz, zadzwoń do swoich bliskich – pokaż, że o nich spamiętasz w tym ważnym dniu.
• Sprawdź, czy ktoś z Twoich sąsiadów nie potrzebuje pomocy – czasem wystarczy trochę życzliwości i rozmowa.
Wybierz działanie. Wykonaj zdjęcie jak Ty uczciłeś Narodowe Święto Niepodległości. Umieść fotografię w Padlecie: https://padlet.com/agnieszkachlebekrolska/1ryrljlsvxfjqs1x
Wszystkiego najlepszego z okazji Święta Niepodległości!
Agnieszka Chlebek-Rolska
Link do Padletu na stronę internetową
